فصل سوم:مواردحرمت وادّله قائلین به حرمت عملیات انتحاری(غیرشرعی). 159

مورداول: از موارد حرمت عملیات انتحاری  غیر مشروع. 161

ادّله حرمت عملیات انتحاری غیرمشروع در مورداول. 161

الف- آیات.. 161

آیه اول: حرمت قتل نفس… 161

روش استدلال به آیه برای مطلوب… 162

آیه دوم: حرمت القاء نفس در تهلکه. 162

روش استدلال به آیه برای مطلوب… 164

آیه سوم: نهی از فحشا و منکر. 164

روش استدلال به آیه برای مطلوب… 165

ب- روایات… 166

روایت اول: صحیحه ابی ولاد از امام صادقa.. 167

روایت دوم: مرسله صدوق از امام صادقa.. 167

روایت سوم: روایت ناجیه از امام باقرa.. 169

روایت چهارم: موثقه سکونی از امام صادقa.. 170

روایت پنجم: روایت ثابت بن ضحاک از رسول اکرمi. 171

ج- دلیل عقلی.. 171

د- ارای فقهادر رابطه با حرمت انتحار. 173

الف- دیدگاه فقهای شیعه. 173

ب- دیدگاه فقهای عامه. 175

جمع بندی مباحث در مورد اوّل: از موارد حرمت عملیات انتحاری غیرمشروع. 178

مورد دوّم: از موارد حرمت عملیات انتحاری غیر مشروع. 179

ادّله حرمت عملیات انتحاری  غیر مشروع علیه افراد معصوم الدم( مسلمانان ). 184

الف- آیات… 184

آیه اوّل: حرمت قتل افراد معصوم الدم. 184

آیه دوم: حرمت قتل نفس محترمه. 185

آیه سوّم: قتل نفس محترمه مساوی با قتل همه مردم. 186

آیه چهارم: کیفر قاتل نفس محترمه خلود در دوزخ.. 186

ب- روایات… 187

ج- دلیل عقلی.. 189

د- دیدگاه فقها در حرمت کشتار بیگناهان(مسلمانان) 190

مورد سوم: از موارد حرمت عملیات انتحاری غیر مشروع. 192

ادّله حرمت عملیات انتحاری علیه افراد بیگناه، مانند زنان، کودکان، سالمندان. 192

الف- آیات.. 192

ب- روایات… 194

ج- دیدگاه فقیهان. 196

الف- دیدگاه فقیهان شیعه. 196

ب- دیدگاه فقیهان عامه. 198

جمع بندی مباحث درمورد سوم از موارد حرمت عملیات انتحاری.. 201

موردچهارم:از موارد حرمت عملیات انتحاری غیر مشروع. 202

1- عقد ذمه. 203

2- شرایط عقد ذمه. 204

الف: شرایط متعاقدان. 204

ب: پذیرش قوانین متداول کشور اسلامی.. 204

ادله. 205

الف- کتاب.. 205

ب- روایات.. 206

ج- پرداخت جزیه (مالیات) 207

ادله پرداختن جزیه (مالیات) توسط اهل ذمه. 208

الف: کتاب.. 208

ب: روایات.. 208

ادله حرمت عملیات انتحاری غیر مشروع علیه اهل ذمه. 209

الف- آیات.. 209

 

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات و مفاهیم

کلیات 2

بیان مسئله 2

سابقه و ضرورت انجام تحقیق 2

هدف تحقیق 2

روش تحقیق 3

قلمرو تحقیق 3

مفاهیم 3

معانی لغوی و اصطلاحی 3

نهی در لغت 3

نهی در اصطلاح اصولیون امامیه 4

نهی در اصطلاح اصولیون عامه 6

معامله در لغت 7

معامله در اصطلاح 7

مراد از معامله در مسئله مورد بحث از دیدگاه علمای امامیه 10

قابلیت اتصاف به صحت و فساد 12

تأثیر در لغت 14

صحت در لغت 15

فساد در لغت 16

مقدمات مطرح شده توسط علمای امامیه 17

عنوان مسأله 17

اصولی بودن مسأله 23

عقلی یا لفظی بودن مسأله 27

تحریر محل منافشه انواع  مختلف نهی 32

فرق مسأله مورد نظر با مسأله اجتماع امر و نهی 37

وجود یا عدم وجود اصل در مسأله 39

لزوم یا عدم لزوم ما یقتضی الصحه 42

فصل دوم: مباحث مرتبط با صحت و فساد

مباحث مرتبط با صحت و فساد از دیدگاه علمای امامیه 45

مراد از صحت و فساد 45

جعلی یا انتزاعی یا واقعی بودن صحت و فساد 54

واقعی بودن صحت و فساد در عبادات و جعلی بودن آن دو در معاملات 55

تفصیل بین صحت واقعی و صحت ظاهری 64

انتزاعی بودن صحت و فساد 68

ثمره جعلی یا انتزاعی بودن صحت  و فساد 75

تقابل صحت  و فساد 75

مباحث مرتبط با صحت و فساد از دیدگاه علمای اهل سنت 81

نتیجه‌ گیری 82

فصل سوم: تأثیر نهی بر معامله از دیدگاه امامیه

دیدگاه‌های موجود در مسأله 85

 

 

 

_Toc390073674

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اول: کلیات

1- کلیات 4

1-1- بیان مسأله 4

1-2- پیشینه تحقیق 5

1-3- سوال اصلی تحقیق 6

1-4- فرضیه‌های تحقیق 6

1-5- اهداف تحقیق 6

1-6- روش تحقیق 7

1-7- جنبه نوآوری 7

فصل دوم: مفهوم شناسی

2- مفهوم شناسی 9

2-1- تعریف فقه 9

2-2- معنای لغوی و اصطلاحی حج 11

2-3- فقه حج از منظر روایات 12

2-3-1- وجوب و فضیلت و ارکان حج 12

2-3-2- محرمات احرام و کفاره کارهای خلاف در حال احرام 14

2-3-3- افعال حج 16

2-3-4- وجوب حج 21

فصل سوم: پیشینه تاریخی حج

3- پیشینه تاریخی حج 28

3-1- مراسم حجّ در جاهلیّت از منظر تاریخ 28

3-2- حج در آیین یهود 29

3-2-1- حج حضرت موسی (ع) 30

3-2-2- انحراف یهود در حج 32

3-2-3- حج به بیت المقدس 32

3-2-4- کوه موسی علیه السلام در صحرای سینا 34

3-2-5- «بئرالحیّ»، چاه مقدس 35

3-2-6- معبد «ایل» در نزدیکی نابلس 36

3-2-7- حج به اماکن طبیعی 38

3-3- حج در آیین مسیحیت 40

3-3-1- انحراف مسیحیان در حج 42

3-3-2- حج بیت المقدس 43

3-3-3- معبد رومه در ایتالیا 44

3-3-4- کلیسای لورد در فرانسه (loord) 45

3-3-5- کینسه فاطیما در پرتقال 45

3-3-6- حج دیگر اماکن مقدس 46

فصل چهارم: تطور تاریخی حج از منظر اسلام

4- تطور تاریخی حج از منظر اسلام 48

4-1- تاریخچه حج 49

4-1-1- پیش از بعثت حضرت ابراهیم (ع) 49

4-1-2- حج در دوران حضرت ابراهیم (ع) 51

4-1-3 بعد از ابراهیم تا ظهور اسلام 52

4-1-4- حج در دوران جاهلیت 53

4-2- حج از زمان ظهور اسلام تاکنون 57

4-2-1- حج در زمان پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) 57

4-2-2- حج در زمان امامان معصوم(علیهم السلام) 59

4-2-3- حج در عصر کنونی 59

فصل پنجم: تغییرات حکمی مربوط به اوضاع و احوال حج

5- تغییرات حکمی مربوط به اوضاع و احوال حج 62

5-1- رمی جمرات 62

5-1-1- معنا و مفهوم جمره 63

5-1-2- راز و رمزهای حج در رمی جمره 67

5-1-3- جمرات سه گانه 68

5-1-4- سابقه تاریخی رمی جمرات 68

5-1-5- رمی جمره در مراسم حج زمان جاهلیت 70

5-1-6- وضع جمره در گذشته 72

5-1-7- جمره در کتب فقها 73

5-1-8- تاریخچه ستون‌های رمی جمره 74

5-1-9- نظریه اصابت به نشانه‌ها 77

5-2- میقات 80

5-2-1- دیدگاه فقهای امامیه 80

5-2-2- وجوب آشنایی با میقات 82

5-2-3- میقات مکانی و میقات زمانی 83

5-2-4- شمار میقاتهای مکانی از نگاه احادیث 84

5-2-5- شمار مواقیت از نگاه فقها 87

5-3- استطاعت 89

5-3-1- استطاعت در لغت 91

5-3-2- اقسام استطاعت 92

5-3-3- استطاعت در قرآن 92

5-3-4- دیدگاه فقهای امامیه 93

5-3-5- بررسی اختلاف نظر فقها 96

5-4- سایر تغییرات حکمی 103

5-4-1- محدود بودن مواقف 103

5-4-2- فزونی جمعیت 104

5-4- 3- دگرگونی و پیشرفت وسائل نقلیه 105

5-4-4- تقیه مداراتی 106

5-4-5- انعطاف‏پذیری 108

5-4- استفتائات جدید در خصوص حج 109

نتیجه گیری 114

پیشنهادات 119

منابع 120

چکیده
تاریخ‌شناسی فقه حج

 

به وسیله‌ی:

حیدر دریایی

 

در فقه اسلامی، انجامِ عملِ حج برای هر مسلمان ـ که توان مالی و جِسمی انجام آن را داشته باشد ـ یک بار در عمر واجب است. گفتنی است در اعمال حج، هیچ تفاوتی میان مذاهب اسلامی وجود ندارد و به جز در برخی از احکام فرعی، تمام مذاهب اسلامی به طور مشترک و در زمان تعیین شده، این اعمال را برگزار می‌کنند. به همین دلیل، انجام این فریضه برای ایرانیان نیز که از همان قرون نخست ظهور اسلام، آن را پذیرفتند، امری رایج بوده و انجام این سفر در فرهنگ دینی آنان، به طور طبیعی نهادینه شده است.  هدف از انجام این پایان نامه بررسی سیر تاریخی و تطور برخی از احکام فقهی حج می‌باشد.

این تحقیق که یک تحقیق توصیفی است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است. مطالب مورد نیاز با استفاده از کتابخانه، کتابخانه دیجیتال، نمایه نشریات، مقالات مرتبط و فضای مجازی وب به دست آمده است.

در پایان نامه حاضر ابتدا کلیات را مورد توجه قرار دادیم که شامل بیان مسأله، اهداف، فرضیات، روش کار و در فصل دوم مفهوم شناسی،بررسی حج و اعمال آن از منظر آموزه‌های اسلامی- قرآن و روایات پرداخته ایم. در فصل سوم حج را از منظر تاریخی (دوران جاهلیت، دوران یهود و دوران مسیحیت) مورد واکاوی قرار دادیم. در فصل چهارم به بررسی تطور تاریخی حج از منظر قرآن کریم پرداخته و نهایتا در فصل پنجم  تغییرات حکمی مربوط به اوضاع و احوال حج را بررسی نمودیم.

در مجموع اگرچه سالها است که مسلمانان به انجام عمل عبادی حج می‌پردازند، اما در این مدت هیچ گاه اعمال عبادی آن دستخوش تحریف نگردیده و حتی پربار تر و قوی تر از همیشه انجام می‌گردد.

 

واژه های کلیدی:  تاریخ شناسی فقه حج، تطوّر احکام حج، تغییر احکام حج.

مقدمه
 

بر اساس روایات اسلامی، قدمت آیین حج به پیش از خلقت آدم باز می‌گردد و نخستین حج‌گزاران فرشتگان بودند که در آسمان چهارم بر گرد بیت المعمور به طواف و عبادت می‌پرداختند. این مناسک پس از خلقت آدم به زمین نیز انتقال یافت و وی به فرمان خدا، مأمور بنای کعبه و برگزاری مراسم حج گردید.

در این خصوص، عبارت قرآنیِ «اَوَّلَ بَیتٍ» (نخستین خانه) که در توصیف کعبه به کار رفته است، چه بسا ناظر به بنای کعبه توسط حضرت آدم باشد.  سنّت حج‌گزاری در میان اخلاف حضرت آدم (ملقب به ابوالحجاج تداوم یافت و پیامبران به برگزاری آن اهتمام ویژه‌ای داشته و بسیاری از آنان در جوار کعبه به خاک سپرده شده‌اند.

گفته شده است که کعبه در طوفان نوح ناپدید و به تدریج آیین‌های حج به فراموشی سپرده شد.
این وضع تا زمانی که حضرت ابراهیم مأمور بازسازی کعبه و احیای آیین حج گردید ادامه یافت. گفته‌اند که پس از اتمام بنای کعبه، جبرئیل مناسک حج را یک به یک به او آموخت. آن‌گاه ابراهیم بر مکان مرتفعی (به روایتی کوه ثَبیر و به روایتی جایی که بعدها به مقام ابراهیم معروف شد) ایستاد و با صدای بلند، مردمان را به حج‌گزاری فرا خواند.  سپس خود، پسرش اسماعیل و گروهی از جُرهُم، به عنوان پیش‌گامان، حج به جای آوردند. از آن پس، حج به عنوان سنّتی مقدّس و با آدابی چون مُحرِم شدن، طواف، سعی، وقوف در عرفه، مَشعَر، مِنا و مزدلفه، قربانی، تهلیل، تلبیه و رَمْیِ جمره، تداوم یافت و مناصبی چون کلیدداری، پرده‌داری و خدمت‌گزاری کعبه نیز پدید آمد.

بنابراین با توجه به سیر تاریخی خانه کعبه به مرور در برخی از احکام آن نیز تغییراتی صورت گرفته است که هدف از نگارش این پایان نامه نیز بررسی این تغییرات (تطور تاریخی) می‌باشد.

از آنجا که تا کنون در این خصوص پایان نامه و یا کتابی مستقل صورت نگرفته است لذا محقق بر آن شد تا به بررسی تطور تاریخی فقه حج بپردازد.

انجام این تحقیق می‌تواند حج گزاران را با فلسفه و تاریخچه احکام حج آشنا سازد و آنان را در انجام هرچه بهتر احکام حج یاری رساند.

 

فصل اول:
کلیات
 

1- کلیات

 

 

مقدمه    ………………………………………………………………………………………………………………….    2

اهمیت و ضرورت موضوع    ……………………………………………………………………………………..    4

الف) بیان مساله…………………………………………………………………………………………………..         5

ب)سؤال اصلی پژوهش (متناسب با عنوان)     …………………………………………………………….     5

ج) فرضیه های پژوهش     ………………………………………………………………………………………..    6

د) اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………       6

تاریخچه و پیشینۀ پژوهش     ………………………………………………………………………………………   6

نوع پژوهش     ………………………………………………………………………………………………………….   8

روش گردآوری اطلاعات و داده ها     ………………………………………………………………………….   8

اهداف پژوهش     ……………………………………………………………………………………………………..   8

ساختار پژوهش     …………………………………………………………………………………………………….   8

 

فصل اول:

 کلیات

مبحث اول: مفهوم شناسی (واژه شناسی)     ………………………………………………………………….   10

گفتار اول: تشویق     …………………………………………………………………………………………………   10

گفتار دوم:تنبیه     …………………………………………………………………………………………………..     11

گفتارسوم: تربیت     ………………………………………………………………………………………………….   12

مبحث دوم: اصطلاحات و مفاهیم مشابه تشویق و تنبیه در قرآن………………………………….         13

گفتار اول: مفاهیم مشابه تشویق…………………………………………………………………………….         13

گفتار دوم: مفاهیم مشابه تنبیه…………………………………………………………………………………        14

فصل دوم:

جایگاه تشویق و تنبیه در نظام تربیتی اسلام

مبحث اول: تشویق از دیدگاه آیات قرآن کریم و روایات   ………………………………………………  19

گفتار اول: موارد بکارگیری تشویق در آیات قرآن کریم     ……………………………………. 19

گفتار دوم: تشویق در روایات، کلام و رفتار معصومین     ………………………………………………… 24

مبحث دوم: تنبیه در آیات و روایات     ………………………………………………………….   31

گفتار اول: تنبیه در آیات قرآن کریم     …………………………………………………………..   31

گفتار دوم: حدود تنبیه و دیدگاه برخی از فقها درباره­ی آن     …………………………………. 35

گفتار چهارم: تنبیه از دیدگاه روان‌شناسی     …………………………………………………….   40

گفتار پنجم: مسائل دیگر مربوط به تنبیه     ……………………………………………………………………   45

مبحث سوم: اهمیت تشویق و تنبیه در تربیت    …………………………………………………………       52

فصل سوم:

اصول و شرایط تشویق

مبحث اول: اصول و شرایط تشویق    ……………………………………………………………………………. 55

گفتار اوّل: اصول و شرایط تشویق    ……………………………………………………………………………… 55

گفتار دوم: صورت­های عملی تشویق    …………………………………………………………………………. 58

مبحث دوم: بایدها و نبایدها در تشویق موثر    ………………………………………………………………… 59

گفتار اول: بایدها در تشویق موثر    ………………………………………………………………………………. 59

گفتار دوم: نبایدها در تشویق موثر    ………………………………………………………………………….     68

مبحث سوم: روش­ها و انواع مختلف تشویق    ……………………………………………………………     73

گفتار اول: تشویق کلامی    …………………………………………………………………………………….      73

گفتار دوم: تشویق غیر کلامی    ………………………………………………………………………………      75

مبحث چهارم:  مسائل مربوط به تشویق موثر    …………………………………………………………       84

گفتار اول: شیوه های راه گشا در تشویق    ………………………………………………………………       84

گفتار دوم: تشویق فرزندان     ……………………………………………………………………………… ..      85

مبحث پنجم: تشویق وآثار آن    ……………………………………………………………………………….     88

گفتار اول:  تشویق یک نیاز طبیعی    ……………………………………………………………………….     .88

گفتار دوم: اثرات تشویق    …………………………………………………………………………………        .90

فصل چهارم:

اصول و شرایط تنبیه

مبحث اول: دیدگاه های مختلف درباره­ی تنبیه    …………………………………………………….   .   .97

گفتار اول:دیدگاه قرآن درباره­ی تنبیه………………………………………………………………              97

گفتار دوم: تنبیه از منظر عقل    ……………………………………………………………………………  99

گفتار سوم: تنبیه از منظر روایات    ……………………………………………………………………… 100

گفتار چهارم: نظر فقهای امامیه درباره­ی تنبیه    …………………………………………………….. 102

گفتار پنجم: نظر فقهای عامه درباره­ی تنبیه    ………………………………………………………… 103

مبحث دوم: انواع تنبیه در نظام تربیتی اسلام    ……………………………………………………… 105

گفتار اول: تنبیه غیربدنی    ………………………………………………………………………………… 105

گفتار دوم: تنبیه بدنی    ……………………………………………………………………………………. .116

مبحث سوم: بررسی تنبیه کودک از منظر فقه و حقوق (انواع کیفر کودکان در فقه و حقوق) 118

گفتار اول: حد و تعزیر    …………………………………………………………………………………… 118

گفتار دوم: زنای کودک    ……………………………………………………………………………………122

گفتار سوم: لواط کودک    ………………………………………………………………………………….. 123

گفتار چهارم: قذف کودک     ……………………………………………………………………………… 125

گفتار پنجم: سرقت کودک    ……………………………………………………………………………..   127

گفتار ششم: قتل و قصاص کودک    ……………………………………………………………………   128

گفتار هفتم: دیات    ………………………………………………………………………………………..     132

مبحث چهارم: بررسی پدیده­ی تنبیه از منظر اسلام و روان شناسی    ……………………….     134

گفتار اول: معایب تنبیه    ………………………………………………………………………………..  136

گفتار دوم: باید ها و نبایدها در تنبیه مؤثر    ……………………………………………………….  142

گفتار سوم: روش اهل بیت در تنبیه     ……………………………………………………………..   146

مبحث پنجم: آثار مثبت و منفی تنبیه   ………………………………………………………………… 150

گفتار اول: آثار مثبت تنبیه     ………………………………………………………………………….. .150

جمع بندی و نتیجه گیری     ……………………………………………………………………………. 160

منابع و مآخذ    ……………………………………………………………………………………………… 163

چکیده انگلیسی    ……………………………………………………………………………………………169

 

چکیده:

از اصول مهم و درخور توجهی که در آیات و روایات فراوانی به اهمیت و چگونگی انجام آن پرداخته شده، مساله­ی تشویق و تنبیه است.

تشویق فرآیند پاداش­دهی است به رفتار فرد، یعنی برانگیختن شوق و علاقه‌ی مجدد او به انجام همان رفتار.تنبیه، نیز عاملی است برای جلوگیری از کارهای ناپسند و زشت.

این پژوهش، با بررسی آیات و روایات، تحلیل فقهی و حقوقی، دیدگاه صاحب نظران تعلیم و تربیت و روان شناسان تربیتی تحلیل جامعی از کاربرد تشویق و تنبیه، شیوه­های بکارگیری و سطح کاربرد هر کدام از آن­ها ارائه می­دهد.

روش مورد استفاده در این پژوهش، استفاده از منابع مهم و مستند کتابخانه­ای به صورت مطالعه و استخراج فیش و بررسی­های استنباطی در قالب توصیفی است.

انسان برای رسیدن به قله­های رفیع جایگاه و منزلت انسانی خویش نیاز به تربیت و تعلیم دارد. از آن­جاکه هر چه به پیش می­رویم، نیاز به تکامل بیشتری داریم، نیاز به تربیت خود را نمایان­تر و آشکارتر می­سازد. از ملزومات همیشگی یک تربیت صحیح، تشویق و تنبیه است که در پیشبرد اهداف آن نقش موثری را ایفا می­کند.

نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می­دهد که اصل تشویق و تنبیه مورد توجه همیشگی آیات قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم السلام)، نظرات روان شناسان و اندیشمندان حوزه­ی تعلیم و تربیت است و احکام فقهی نیز اهمیت آن را آشکار می­سازد. تشویق و تنبیه برای رسیدن به اهداف تربیتی لازم و ضروری است، اما هر کدام از آن­ها باید متناسب با سن، زمان و مکان، شدت اثر در فرد و … باشد. در بکارگیری تنبیه، لازم است قبل از هر چیز احکام فقهی مربوط به آن مطالعه، و حدود و مسائل مربوط به آن را رعایت نمود. به صراحت می­توان گفت که بهترین تشویق، تشویق لفظی در جمع و بهترین تنبیه قهر کردن ـ البته نه برای مدت طولانی ـ است.

کلیدواژه: تربیت، تشویق و تنبیه، حکم فقهی، آثار تربیتی و اخلاقی.

 

مقدمه

 

فهرست مطالب

چکیده 1

مقدمه. 2

بیان مسئله. 4

اهمیت و ضرورت تحقیق. 4

روش انجام تحقیق. 4

پیشینه تحقیق. 5

سوالات و فرضیه‌ها 5

ساماندهی و ساختار تحقیق. 6

فصل نخست: مفهوم شناسی و شیوه‌های مشترک تقسیم اموال در حقوق مدنی و فتاوی مشهور فقها 7

1-1-مفهوم شناسی.. 8

1-1-1- واژگان اصلی.. 8

1-1-1-1- مال. 8

1-1-1-2- مال منقول وغیر منقول. 14

1-1-1-3- مال مشاع و مال مفروز. 19

1-1-1-4- حق عینی و حق دینی.. 21

1-1-1-5- اموال مادی واموال غیر مادی.. 28

1-1-1-6- تقسیم اموال مشاع. 30

1-1-2- واژگان مرتبط.. 40

1-1-2-1- امور حسبی.. 40

1-1-2-2- قاعده لاضرر. 47

1-1-2-3- رد زائد در تقسیم. 54

1-1-2-4- قلع ماده نزاع. 57

1-2- شیوه‌های مشترک تقسیم اموال در حقوق مدنی وفتاوی مشهور فقهای امامیه. 58

1-2-1- تقسیم به تراضی.. 59

1-2-1-1- ماهیت تقسیم به تراضی.. 61

1-2-1-2- امکان فسخ تقسیم با تراضی توسط یکی از طرفین.. 63

1-2-1-3- اقاله تقسیم با تراضی از سوی طرفین.. 65

1-2-1-4- عیوب رضا وتاثیر آن بر تقسیم با تراضی.. 68

1-2-1-5- ادعای جهل به قیمت یا خصوصیات دیگر و تاثیر آن در تقسیم با تراضی.. 69

1-2-2- تقسیم به اجبار حاکم. 70

1-2-2-1- اموال قابل افراز بدون نیاز به رد و اجبار حاکم به تقسیم. 72

1-2-2-2- موانع اجبار به تقسیم از سوی حاکم. 77

1-2-2-2-1- از مالیت افتادن تمام یا قسمتی از مال تقسیم شده 77

1-2-2-2-2- متضمن ضرر بودن تقسیم به اجبار. 78

فصل دوم: شیوه‌های اختصاصی و نوآورانه حقوق مدنی ایران برای تقسیم اموال مشترک.. 81

2-1- تقسیم بر اساس نظر کارشناس با رد پول طبق قانون امور حسبی.. 82

2-1-1- ضرورت و توجیه تقسیم با رد پول یا اموال از لحاظ فقهی و حقوقی.. 85

2-1-2- امتناع از پذیرش رد پول یا اموال توسط هر یک از تقسیم کنندگان. 87

2-1-3- اختلاف در تعیین حصه (سهم) و شیوه حل آن. 89

2-2- تقسیم از طریق اجبار به فروش… 91

2-2-1- تحلیل موضوع در آموزه‌های فقهی.. 93

2-2-2- شیوه تقاضا و کیفیت ارزیابی اموال برای فروش… 94

2-2-3- کیفیت انجام مزایده وامکان جلوگیری از آن توسط هر یک از شرکاء. 96

نتیجه‌گیری.. 98

پیشنهادها 101

فهرست منابع. 102

پیوست.. 105

چکیده انگلیسی.. 113

 

چکیده
اشاعه نوعی مالکیت است و از مهم­ترین مفاهیم در حقوق مدنی می‌باشد که به دوگونه است یا به صورت مفروز و یا به صورت مشاع. اشاعه حالتی است که در آن مالی بیش از یک مالک دارد بی آنکه حد و مرز مالکیت آنها مشخص و تعیین شده باشد. هر یک از مالکان در جزء جزء مال به نسبت سهام شان مالک هستند. نمونه­ی بارز مالکیت مشاع ارث می‌باشد. مالکیت اشتراکی همواره دردسرهایی با خود به همراه دارد و دامنه­ی قاعده­ی تسلیط را تنگ تر می‌کند. اشاعه در مالکیت، در مواردی بدون اراده­ی افراد و در مواردی با اراده­ی افراد به وجود می‌آید. از مالکیت مشاعی همواره به عنوان یک عیب نام می‌برند، اینجا است که بحث تقسیم اموال مشاع پیش می‌آید و اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد از میان رفته و مالکیت مشاعی آنها به مالکیت افرازی و اختصاصی تبدیل می‌شود. همین امر موجب این تحقیق با طرح این سئوال مطرح شد که مالک مشاع چطور می‌تواند در ملک مشاع خود تصرف کند و چه تصرّفاتی نافذ و معتبر است و آثار آن چیست؟ هدف از انجام پژوهش بررسی و شناخت تقسیم مال مشاع ،شیوه های تقسیم و انتقال آن با رویکردی به فقه امامیه و قانون مدنی است.

واژگان کلیدی: مال مشاع، افراز، تقسیم.

 

مقدمه
حمد و سپاس خداوندی را که جان آفرید و فکرت آموخت. درود و سلام خدا بر فرستادگان او خصوصاً پیامبر گرامی اسلام (صلوات الله علیه) که ما را به سوی حق و حقیقت جویی و صراط مستقیم رهنمون گشتند.

پژوهش حاضر با عنوان «تقسیم اموال مشترک» که برگرفته از منابع معتبر فقهی و حقوقی است، حاوی مطالب مفیدی است که در ذیل به معرفی آن می‌پردازیم:

اگر چند نفر مالکیت خویش را با هم در آمیزند و هدف از آن، رسیدن به یگانگی باشد، عقد شرکت به وجود می‌آید. اما گاهی اتحاد مالکیت‌ها به کمال نمی‌رسد و به حالت اجتماعی در می‌آید، بدون آنکه اصالت هر کدام از بین برود.[1] در این نوع، تجمع مالکیت‌ها یا سرمایه‌ها به گونه‌ای با هم می‌آمیزند که امکان تفکیک آنها از یکدیگر میسر نمی‌گردد؛ مانند امتزاج دو روغن با یکدیگر یا مالکیت واحدی که در اثر واقعه حقوقی به اجزای آمیخته با هم تجزیه شده و به کثرت می‌رسد مانند خانه‌ای که از پدر به دو فرزند ارث می‌رسد یا مالکان به اختیار می‌پذیرند که مالکیت خصوصی و مستقل خود را به مالکیت اشتراکی تبدیل نمایند. این حالت را اشاعه گویند که متضمن مقررات خاص می‌باشد.[2]

در حالت اشاعه که یک مرحله خاص تلقی می‌شود، مالکیت‌ها بدون آنکه اصالت خود را از دست بدهند با حق دیگران آمیخته می‌شوند، به گونه‌ای که شرکا